Sálarligt og sosialt arbeiðsumhvørvi hjá føroyskum arbeiðstakarum: ein spurnakanning

Upprunaheitið á verkætlanini var “kortlegging av arbeiðsumhvørvinum millum føroyskar arbeiðstakarar – við serligum atliti at sálarligu heilsuna hjá ungum”. Ætlanin var og er at kortleggja sálarliga arbeiðsumhvørvið í Føroyum, lýst bæði kvantitativt og kvalitativt. Harumframt verður likamliga ávirkanin av arbeiðsumhvørvinum lýst við hjálp av spurnabløðum. I grannalondum okkara er títtleikin, og harvið eisini útreiðslurnar, av strongd í samband við arbeiði, hækkandi. Fleiri kanningar vísa harafturat eina øking í talinum á ungum við sálarligum heilsutrupulleikum, eitt nú angist og tunglyndi. Endamálið við hesari kanning er tvíbýtt: Fyrst fara vit at lýsa arbeiðsumhvørvið hjá teimum uml. 28.000 arbeiðstakarunum í Føroyum, hetta við at nýta eitt danskt validerað spurnablað. Av tí at støðan hjá yngru arbeiðstakarum og støðan hjá teimum, ið sett eru í starv á fyrsta sinni, í øðrum kanningum hevur víst seg at vera viðkvæmari á arbeiðsmarknaðinum enn hjá eldru starvsfelagum teirra, fara vit samstundis at hava samrøður við ein bólk av ungum arbeiðstakarum, lýsa viðurskifti teirra á arbeiðsmarknaðinum við serligum atliti at sálarligu heilsuni og týdninginum av góðum arbeiðsfelagsskapum. Verkætlanin “Arbeiðið og Tú” er tann fyrsta av sínum slag í Føroyum, og fyri at tryggja dygdina og fremjingina av verkætlanini, hava vit tí sett eitt samstarv á stovn millum føroyskar og danskar granskarar á økinum ‘arbeiðsumhvørvi’. Kanningin er vorðin møgulig við fíggjarligum stuðli bæði úr Danmark og Føroyum. Hetta er fyrsti liður av frágreiðingini, ið leggur dent á úrslitini viðvíkjandi sálarliga arbeiðsumhvørvinum. Okkara ætlan er at kanna dátutilfarið meiri og at gera eina gjølligari frágreiðing, sum eisini umfatar tað likamliga arbeiðsumhvørvið. Úrslitini verða eftirfylgjandi miðlað á føroyskum til viðkomandi móttakarar í Føroyum. Hartil eisini í vísindaligum tíðarritum, í tann mun vit finna áhugaverdar samanhangir. Hetta tí at mett verður, at føroyska samfelagið hevur ein heilt serligan arbeiðsmarknað, tí arbeiðsfjøldin og arbeiðstíðin í miðal er millum tey hægstu í okkara parti av heiminum. Miðað verður ímóti at gera dátutilfarið atkomuligt fyri allar partar á arbeiðsmarknaðinum og fyri myndugleikar, tó við at varðveita anonymitetin hjá luttakarunum. Úrslitini frá kanningini geva okkum møguleika at vísa á serlig átaksøki fyri at fremja góða heilsu hjá føroyskum arbeiðstakarum, og úrslitini fara tí at hava virði fyri einstaka arbeiðstakaran, arbeiðsgevararnar og ta politisku skipanina við ábyrgdini fyri føroyska arbeiðsmarknaðinum.